روز ایران: اغلب افراد از گرمای شدید هراس داریم و چاره آن نوشیدن یک لیوان آب یخ است. معمولا در ماههای گرم سال به محض رسیدن به خانه اولین کاری که میکنیم نوشیدن یک یا چند لیوان آب سرد است. این کار تمام گرما را از بدن ما بیرون میکند و حس خوبی پیدا میکنیم؛ اما آیا آب یخ کار برای بدن خوب است؟ آیا نوشیدن آب یخ سلامتی ما را به خطر میاندازد؟
آیورودا دانش پزشکی مکمل در شرق و مجموعهای از آگاهیها است که دانشمندان و پیروان هندی طی هزاران سال به تدریج و بیشتر از راه مراقبهی فکری و دروننگری کسب و کشف کردند.
آب یخ میتواند عملکرد اسید معده را مختل کرده و توازن مواد در زمان هضم را به هم بزند. در طبهای مکمل مثل طب آیورودا تاکید زیادی بر ننوشیدن آب یخ، مخصوصا مابین غذا، شده است. آیورودا آب یخ را در گروه عادات غذایی ناسالم قرار داده و آن را اینطور توضیح داده است: «نوشیدن آب یخ در طول وعدههای غذایی یا هر زمان دیگری از گروه عادات غذایی مضر است که تعادل را در بدن مختل میکند.» همچنین پیشنهاد میکند اگر مجبور به نوشیدن آب در بین وعدهی غذایی هستید به هیچ وجه آب یخ ننوشید.
حالا که پیشنهاد طبهای سنتی را در مورد آب یخ خواندید به سراغ دلایل علم پزشکی میرویم تا مضرات نوشیدن آب یخ را بیشتر درک کنید.
کارشناسان میگویند نوشیدن آب یخ، حتی مصرف نوشیدنیهای سرد، باعث میشود رگهای خونی شما گرفته شود و در نتیجه عمل هضم را مختل و ضعیف میکند. همچنین نوشیدن آب یخ از عملکرد درست فرآیند طبیعی جذب مواد مغذی در طول هضم غذا جلوگیری میکند.
آب یخ تاثیر منفی دیگری که بر عمل هضم میگذارد، انحراف تمرکز بدن بر هضم غذا و تلاش برای تعادل دمای بدن است. این کار باعث از دست دادن آب و ایجاد حس کم آبی در بدن افراد میشود. دمای طبیعی بدن انسان ۳۷ درجهی سانتیگراد می باشد و وقتی مادهای با دمای کمتر از این وارد بدن میکنید، برای ایجاد تعادل دمایی انرژی زیادی استفاده میشود. پس بدن مجبور است انرژی خود را برای معادل کردن دمای بدن صرف کند و در نتیجه مقدار زیادی برای هضم و جذب مواد مغذی برای بدن باقی نمیماند. به همین دلیل است که همیشه توصیه میشود آب یخ ننوشید و سعی کنید آب گرم را جایگزین آب یخ کنید.
اصلیترین دلیلی که منجر میشود همه شما را از نوشیدن آب یخ منع کنند افزایش گلودرد و گرفتگی بینی است. مصرف آب یخ، مخصوصا بعد از خوردن غذا، باعث ایجاد مخاط اضافی در مجراهای تنفسی بدن میشود و یک لایهی محافظ در دستگاه تنفسی تشکیل میدهد. ورود آب یخ باعث آسیبپذیر شدن دستگاه تنفسی در زمان احتقان و مبتلا شدن به عفونتهای التهابی میشود.
تحقیقاتی که توسط کارشناسان در مورد آب یخ گرفته شده نشان می دهد که « اگر بلافاصله بعد از غذا آب یخ بنوشید، به دلیل سرمای ایجاد شده چربیهای غذا جامد شده و شکسته شدن و مصرف آنها برای بدن سخت میشود.» دکتر آنجو، متخصص تغذیه ساکن بنگلور هندوستان، توصیه میکند: «۳۰ دقیقه قبل و بعد از غذا آب به خصوص آب یخ ننوشید تا بدن شرایط مناسبی را برای هضم غذا داشته باشد.»
بعضی از مطالعات درباره آب یخ و تاثیر آن بر بدن نشان دادهاند که نوشیدن آب یخ میتواند در کاهش ضربان قلب شما نقش مهمی داشته باشد. اینطور به نظر میرسد که آب یخ باعث تحریک عصب واگ (طویل ترین عصب مغزی و دهمین زوج از ۱۲ جفت عصبی مغز) میشود. این عصب در مغز بخش مهمی از سیستم عصبی خودمختار بدن است که میتواند ضربان قلب را کاهش دهد. وقتی که آب یخ مصرف میکنید دمای پایینِ آب باعث تحریک عصب شده و ضربان قلب را کاهش میدهد و همین امر موجب پایین آمدن فشار خون می شود.
کارشناسان پیشنهاد می کنند بعد از تمرینات ورزشی و فعالیت بدنی که منجر به کم آبی در بدن می شود از نوشیدن آب یخ ممانعت کنید. مربیان ورزشی هم همیشه پیشنهاد می کنند بعد از تمرینات آب سرد ننوشید و آب گرم را جایگزین آن کنید. بدن در زمان فعالیت شدید و سنگین میزان زیادی گرما تولید و آب زیادی را از دست می دهد و اگر بلافاصله آب یخ بنوشید تعادل دمایی در مدت زمان کوتاهی مختلف شده و میتواند روی دستگاه گوارش شما تاثیر بدی بگذارد. علاوه بر این، بدن اصلا نمیتواند آب یخ را جذب کند پس عملا نوشیدن آن هیچ تاثیر مثبتی بر بدن ندارد. گزارشهای زیادی از ورزشکاران شنیده شده که وقتی بلافاصله بعد از تمرین، آب یخ نوشیدهاند درد شدیدی در معدهی خود احساس کردهاند. علت این اتفاق چیزی نیست جز وارد شدن شوک دمایی به بدن!
دلایلی که در این مطلب گفته شد به معنای کاهش مصرف آب نیست. شما همیشه، مخصوصا در فصول گرم سال، باید بدن خود را هیدراته کنید اما با دقت به دمای آب باید این کار را بکنید. مصرف آب با دمای مناسب (آب یخ نباشد) علاوه بر اینکه به بدن شما آسیبی نمیزند، بدن شما را بهتر و بیشتر هیدارته نگه میدارد، باعث هضم بهتر و سریعتر غذا هم می شود. آب گرم برعکس آب یخ به راحتی غذا را تجزیه کرده و حرکات روده را روانتر می کند. همچنین به عنوان یک تصفیه کنندهی خون عمل می کند و فرآیند سم زدایی طبیعی بدن را فعال نگه میدارد. از امروز به بعد حتما قبل از نوشیدن آب مطمئن شوید که آب یخ نیست.
منبع: دیجیکالا