طولانی ترین رودخانه جهان
طولانی ترین رودخانه روی زمین جایگاهی است که همواره مورد بحث دانشمندان بوده است. شاید جای سوال باشد که با وجود پیشرفت های امروزه در علوم مختلف، نباید مشخص کردن طولانی ترین رودخانه روی زمین آنچنان هم سخت باشد. ولی باز هم تعیین طولانی ترین رودخانه جهان کار آسانی نیست.
اگر از ما بپرسند طولانی ترین رودخانه روی زمین کدام رودخانه است، جواب می‌دهیم رود نیل و احتمالا پس از فکرکردن به اسم رودهای جهان، رود آمازون و رود ولگا و رود کنگو را هم در فهرست طولانی ترین رودهای جهان قرار می‌دهیم، ولی بخشی از محققان رود آمازون را به عنوان طولانی ترین رودخانه دنیا در نظر می گیرند. که دلیل این موضوع تفاوت در تعیین منشا هر کدام از رودخانه ها است که در طول نهایی آن تاثیر می گذارد.
در این مقاله از روز ایران به معرفی طولانی ترین رودخانه های جهان، منشأ، مسیر، شاخه‌های فرعی، جغرافیای فیزیکی و برخی حقایق سرگرم‌کننده مرتبط با آنها را بررسی و شناسایی کنیم.
طولانی ترین رودخانه جهان کدام است؟
برای همه ما پیش آمده که در کنار یک رودخانه باشیم و از آن لذت ببریم. رودخانه ای که سفر هزاران کیلومتری خود را طی کرده تا به شما رسیده است. رودخانه ای با انشعابات فراوان که هر کدام باعث تجمع انسان ها در مسیر خود شده است.رودها خاستگاه نخستین تمدن‌ها بوده‌اند و هنوز هم نقش پررنگی در زندگی انسان‌ها دارند. هرچه رود بزرگ‌تر باشد، افراد بیشتری از آن بهره می‌برند و برای همین هم برایمان مهم است که طولانی ترین رودهای جهان کدام‌ها هستند.
رودخانه یک جریان طبیعی متحرک اسـت کـه بـه سمت یک اقیانوس یا دریا، یک دریاچه یا هر مجموعه آبی کـه طبق معمولً بـه عنوان آب شیرین طبقه بندی میشود جریان دارد.
در این مقاله طولانی ترین رودخانه جهان را با نقشه فیزیکی آن ها در اختیار شـما قرار می دهیم تا بتوانید درک دقیق تری کسب کنید.
در انتخاب طولانی ترین رودخانه جهان، عمدتاً بـه دو نکته حائز اهمیت است اولین آن سرچشمه رودخانه «نقطه مبدا رودخانه» و دومین عامل در انتخاب طولانی ترین رودخانه دنیا، دهانه زهکشی رودخانه «نقطه ای که در آن رودخانه بـه اقیانوس / مصب / دریا می ریزد» است.
بر این اساس در حال حاضر طولانی ترین رودخانه جهان با 6650 کیلومتر رودخانه نیل به حساب می آید. در ادامه لیستی از طولانی ترین رودخانه های روی زمین را برای شما آماده کزدیم که هر کدام را برحسب متراژ حدودی که امروز بیان شده لیست شده اند.
لیست طولانی ترین رودخانه جهان
- رودخانه نیل – «طول – 6650 کیلومتر»
- رودخانه آمازون – «طول – 6575 کیلومتر»
- رودخانه یانگ تسه – «طول – 6300 کیلومتر»
- رودخانه می سی سی پی – «طول – 6275 کیلومتر»
- رودخانه Yenisei – «طول – 5539 کیلومتر»
- رودخانه زرد – «طول – 5464 کیلومتر»
- رودخانه Ob-Irtysh – «طول – 5410 کیلومتر»
- رودخانه پارانا – «طول – 4880 کیلومتر»
- رودخانه کنگو – «طول – 4700 کیلومتر»
- رودخانه آمور – «طول – 4480 کیلومتر»
1. رودخانه نیل طولانی ترین رودخانه روی زمین به طول 6650 کیلومتر
رود نیل طولانی‌ترین رودخانه جهان اسـت. طول رودخانه نیل ۶۶۵۰ کیلومتر تخمین زده میشود. این رودخانه از دریاچه ویکتوریا سرچشمه میگیرد. نیل آبی و نیل سفید دو شاخه اصلی رودخانه نیل هستند.
رود نیل آبی و سفید دو شاخه از رودخانه هستند که نیل سفید بزرگ‌تر از نیل آبی است. منبع نیل سفید هنوز کاملا مشخص نشده است، اما اعتقاد بر این است که در بروندی یا رواندا است.
طبق برخی گزارش‌ها، دریاچه ویکتوریا به عنوان منبع رود نیل سفید در نظر گرفته شده است که به نوبه خود از رودخانه کاگرا تغذیه میشود که دو انشعاب‌های اصلی آن به ترتیب رودخانه‌های روویورونزا و نیابرونگو رودخانه‌های بروندی و رواندا هستند.
کاگرا در محل تلاقی این دو رودخانه در نزدیکی مرز تانزانیا و رواندا تشکیل شده است. نیل آبی منشا مشخصی در دریاچه اتیوپی وتانا دارد. این دو رودخانه در نزدیکی پایتخت سودان خارطوم به یکدیگر می‌ریزند. مسیر نهایی رود نیل از طریق مصر پیش از تشکیل دلتا و فاضلاب در دریای مدیترانه انجام میشود. طبق آمار، طول رودخانه نیل ۶۶۵۰ کیلومتراست. این طولانی‌ترین رودخانه آفریقا است.
2. رودخانه آمازون به طول 6575 کیلومتر
دلیل آن به تفاوت ایجاد شده در تعیین سر منشا رود نیل و آمازون است؛ و با این تقسیم بندی طول رودخانه آمازون ۶۴۳۶ کیلومتر به عنوان دومین رودخانه طویل بر روی زمین در نظر گرفته میشود.
اگر چه منشاء ان هنوز موضوعی قابل بحث اسـت. اما زمانی تصور می‌شد کـه رودخانه آپوریماک سرچشمه رودخانه آمازون باشد. اما طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۴؛ Cordillera Rumi Cruz منبع جدیدی برای رودخانه آمازون در نظر گرفته میشود. مطالعه اخیر ادعا می‌کند که منشا آمازون را می‌توان به رومی جایی که رودخانه مانتارو از آنجا سرچشمه میگیرد نسبت داد.
این رودخانه سپس با رود آپو ریماک (که سرچشمه‌های آن قبلا به عنوان منبع آمازون در نظر گرفته شدند) و سپس شاخه‌های فرعی دیگر به رودخانه پایین دست رودخانه می‌پیوندند تا رودخانه یوکایالی را شکل دهند که در نهایت با رودخانه مارانون هماهنگ میشود تا منبع اصلی رود آمازون را تشکیل دهد.
3. رودخانه یانگ تسه به طول 6300 کیلومتر
رودخانه یانگ تسه مقام سوم لیست طولانی ترین رودخانه روی زمین و طولانی ترین رودخانه جهان اسـت کـه در چین جریان دارد. همچنین طولانی ترین رود آسیا اسـت. حوضه رودخانه یانگ تسه یک سوم بزرگ ترین کشور جهان یعنی چین را در بر میگیرد.
دو منشا برای رودخانه یانگ تسه می توان در نظر گرفت که به طور سنتی، دولت چین شعبه واقع در کوه های تانگولا را به عنوان منبع رودخانه به رسمیت شناخته اند.
این رودخانه در ارتفاع 17،526 فوت بالاتر از سطح دریا قرار دارد. با این حال، طبق داده های جدید، منبع رودخانه یانگ تسه در تپه واقع شده است جایی که دم از آن سرچشمه می گیرند .
این انشعابات، و بیشتر برای تشکیل رود قدرتمند یانگ تسه می ریزند که در نهایت به دریای چین شرقی در شانگهای سرازیر می شود.
4. رودخانه می سی سی پی به طول 6275 کیلومتر
رودخانه می سی سی پی مقام چهارم لیست طولانی ترین رودخانه روی زمین و دنیا اسـت و رودخانه می سی سی پی، رودخانه میسوری و رودخانه جفرسون از شاخه های ان هستند.
سیستم رودخانه می سی سی پی از 31 ایالت در ایالات متحده و دو استان کانادا می گذرد. رودخانه می سی سی پی سفر طولانی خودرا از شمال مینه سوتا، نزدیک سرچشمه دریاچه Itasca آغاز می کند. پس از ان؛ بـه خلیج کشور مکزیک تخلیه میشود.
5. رودخانه ینی سی (Yenisei) به طول 5539 کیلومتر
رودخانه سلنج ۹۹۲ کیلومتر طول دارد کـه از رودخانه آنگارا بـه دریاچه بایکال میریزد ودر لیستوانکا در دریاچه بایکال سرچشمه میگیرد و قبل از ورود بـه رودخانه ینی سی در نزدیکی استرلکا در استان ایرکوتسک روسیه بـه سمت جنوب جریان پیدا می‌کند، از رودخانه Yenisei آنها ۹۷۰ کیلومتر از شمال غرب را طی می‌کند تا کامل شود. سفر بـه اقیانوس منجمد شمالی، در مجموع رودخانه Yenisei ۵۵۳۹ کیلومتر سفر را طی می‌کند.
6. رودخانه زرد به طول 5464 کیلومتر
رودخانه زرد مقام ششم لیست طولانی ترین رودخانه جهان و دومین رودخانه طولانی چین اسـت. رودخانه زرد بـه رودخانه هوانگ هه نیز شهرت دارد، زیرا بـه دلیل منطقه سفر و مسیر جغرافیایی زیادی کـه دارد، انبوهی از گل و لای، زباله های صنعتی رابا خود حمل می کند کـه رنگ ان را بـه رنگ زرد مایل بـه قهوه ای تبدیل می کند.
این رودخانه را «غم چین» نیز می نامند، زیرا در طول قرن‌ها یکی از رودخانه‌های مهمی اسـت کـه باعث سیل مخرب در چین شده اسـت. اگر چه گل و لای کـه پس از سیل باقی میماند یکی از حاصلخیزترین خاک برای کشاورزان میشود کـه بـه فعالیت کشاورزی انها کمک می کند.
7. رودخانه Ob-Irtysh به طول 5410 کیلومتر
Ob-Irtysh کـه با نام عمومی “Ob-River” شناخته میشود، مقام هفتم لیست طولانی ترین رودخانه روی زمین و دومین رودخانه طولانی روسیه اسـت. این رودخانه بـه طول 5410 کیلومتر اسـت کـه از تلاقی رودخانه بیا و رودخانه کاتون کوه های آلتای سرچشمه میگیرد و بـه دریای کارا در اقیانوس منجمد شمالی می ریزد.
اوب ریور سفری طولانی را طی می کند و از 4 کشور بزرگ روسیه، چین، قزاقستان و مغولستان عبور می کند و سپس بـه خلیج اوب میرسد. یکی از مهم ترین نکات این رودخانه این اسـت کـه از جنوب بـه شمال جریان دارد.
8. رودخانه پارانا به طول 4880 کیلومتر
رودخانه پارانا از آمریکای جنوبی می گذرد و مقام هشتم لیست طولانی ترین رودخانه روی زمین و دومین رودخانه بزرگ آمریکای جنوبی پس از رودخانه آمازون اسـت. نام “رودخانه پارانا” از مخفف عبارت Tupi – para rehe onava کـه در انگلیسی بـه معنای “مثل دریا” اسـت، گرفته شده اسـت.
رودخانه پارانا از تلاقی رودخانه پارانایبا و رودخانه ریو گرانده سرچشمه میگیرد ودر مسیر خود با رودخانه پاراگوئه و رودخانه اروگوئه ادغام میشود و رودخانه ریو د لا پلاتا را تشکیل میدهد. قبل از پایان سفر خود بـه اقیانوس اطلس، رودخانه پارانا از سه کشور برزیل، پاراگوئه و آرژانتین عبور کرده اسـت.
9. رودخانه کنگو به طول 4700 کیلومتر
رودخانه کنگو کـه قبلاً بـه عنوان “رود زایر” شناخته می شد، مقام نهم لیست طولانی ترین رودخانه روی زمین و عمیق ترین رودخانه جهان اسـت کـه عمق ان 780 فوت زیر سطح اسـت. از ریفت آفریقای شرقی از جمله دریاچه تانگانیکا و دریاچه مورو سرچشمه میگیرد و بـه اقیانوس اطلس نزدیک جمهوری دموکراتیک کنگو تخلیه میشود.
حدود 4700 کیلومتر را طی می کند و چندین کشور از جمله جمهوری کنگو، آنگولا، جمهوری آفریقای مرکزی، تانزانیا، کامرون، بوروندی، زامبیا و رواندا را بـه هم متصل می کند. این رودخانه در نهایت بـه اقیانوس اطلس میرسد.
10. رودخانه آمور طول 4480 کیلومتر
رودخانه آمور بـه عنوان «هیلونگ جیانگ» بـه عنوان مقام دهم لیست طولانی ترین رودخانه روی زمین و سومین رودخانه طولانی چین پس از یانگ تسه و هوانگ هو «رود زرد» نیز شناخته میشود. نام چینی هیلونگ جیانگ بـه «رودخانه اژدهای سیاه» ترجمه شده اسـت و نام آمور از کلمه «آب» گرفته شده اسـت.
رودخانه آمور از ناحیه شمال شرقی چین و روسیه می گذرد. از تلاقی رودخانه شیلکا و رودخانه آرگون سرچشمه میگیرد و بـه دهانه زیا «در شهر بلاگووشچنسک سیبری» ختم میشود.
۱۱. رود لنا به‌طول ۴۳۷۷ کیلومتر
مقام یازدهم لیست طولانی ترین رودخانه جهان رود لنا است با بیش از ۴۳۰۰ کیلومتر در خاک روسیه جریان می یابد تا در نهایت به دریای لاپتف میریزد..
۱۲. رود مِکونگ به‌طول ۴۳۲۸ کیلومتر
مقام دوازدهم لیست طولانی ترین رودخانه جهان رود مکونگ است که زندگی میلیون‌ها نفر به رودخانه مکونگ وابسته است. این رود از کشورهای بسیاری از جمله: چین؛ تایلند؛ لائوس؛ ویتنام؛ میانمار؛دکامبوج عبور می کند.
۱۳. رود مکنزی به‌طول ۴۲۴۱ کیلومتر
مقام سیزدهم لیست طولانی ترین رودخانه جهان برای رود مکنزی است. این رودخانه نه طولانی ترین رود جهان است و نه طویل ترین رود اروپا، اما دومین رود بزرگ آمریکای شمالی است و در شمال غربی کانادا جریان دارد.
رود مکنزی به‌خاطر کشف طلا، سرب، اورانیوم و سایر مواد معدنی در آن شهرت دارد. هرچند این ناحیه از کانادا چندان پرجمعیت نیست، از رود مکنزی برای تولید برق به‌روش برق‌آبی استفاده میشود.
۱۴. رود نیجر به‌طول ۴۱۸۰ کیلومتر
این رود از ۵ کشور بنین، مالی، گینه، نیجر و نیجریه در قاره آفریقا می‌گذرد و نام‌های بسیاری بر آن گذاشته‌اند. رود نیجر رسوبات کمی دارد و شفافیت آبش معروف است.
نقش این رود در شکل‌گیری تمدن بشری بسیار پررنگ بوده است، زیرا انسان‌هایی که زندگی در صحرای بزرگ آفریقا برایشان دشوار بود در اطراف این رود ساکن شدند و شروع به نگهداری از حیوانات اهلی و کشاورزی کردند.
۱۵. رود براهماپوترا به‌طول ۳۸۴۸ کیلومتر
این رود طولانی ترین رود جهان نیست، ولی از ۳ کشور هند، بنگلادش و تبت در قاره آسیا می‌گذرد. رود براهماپوترا از دریاچه تالونگ تسو در تبت سرچشمه میگیرد و به خلیج بنگال در کشور بنگلادش میریزد.
رودخانه براهماپوترا نه‌تنها آب مصرفی تعداد زیادی از مردم و آب لازم برای کشاورزی را تأمین می‌کند، بلکه نقش مهمی در حمل‌ونقل نیز دارد.
منبع :تالاب